สเตียรอยด์คืออะไร

125

สเตียรอยด์ธรรมชาติ ในร่างกายมนุษย์จะสารสเตียรอยด์อยู่ภายในร่างกาย หรือก็คือฮอร์โมนชนิดหนึ่งที่อยู่ภายในร่างกายของมนุษย์ทุกคน โดยเป็นชนิดที่สามารถสร้างขึ้นมาเองได้ แต่จะสามารถสร้างขึ้นมาได้ในปริมาณเพียงเล็กน้อยเพียงเท่านั้น ก็เพื่อเป็นตัวขับเคลื่อนที่จะช่วยในเรื่องของการควบคุมการทำงานของระบบต่าง ๆ ภายในร่างกายให้เป็นปกติอยู่เสมอ ตัวอย่างเช่น ต้านการอักเสบ ลดอาการปวดต่าง ๆ หรือปรับความเครียด ปรับความอ่อนเพลียไม่มีแรงให้เป็นปกติได้อย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ยังเป็นตัวป้องกันให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาเพื่อการทำงานที่เป็นปกติ และอื่น ๆ อีกมากมายอย่างครอบจักรวาล

สเตียรอยด์สังเคราะห์ สเตียรอยด์ชนิดนี้จะถูกคิดค้นขึ้นมาโดยมนุษย์ โดยจะอยู่ในรูปแบบการผลิตของบริษัทยาต่าง ๆ เนื่องด้วยคุณสมบัติต่าง ๆ ที่มีส่วนสำคัญต่อร่างกาย ที่สามารถหาได้จากสารสเตียรอยด์เพียงเท่านั้น จึงทำให้บริษัทผลิตยา ผลิตยาสเตียรอยด์ขึ้นมาจำหน่าย โดยจะมีรูปแบบการรักษาที่คล้ายกับสเตียรอยด์ที่ร่างกายสร้างขึ้น เพื่อเป็นตัวช่วยในการรักษาทางการแพทย์ และเป็นยาเคมี โดยที่สเตียรอยด์ที่นำมาทดแทนในร่างกาย จะมีในเรื่องของการรักษาที่เห็นผล และรวดเร็ว แต่จะแตกต่างจากสเตียรอยด์ธรรมชาติก็คือ สเตียรอยด์เป็นยาเคมีสังเคราะห์ เพราะฉะนั้นจึงทำให้ผลข้างเคียงที่จะตามมามีความรุนแรงมากกว่าปกติ โดยจะมีฤทธิ์กดภูมิคุ้มกันหลายชนิด แต่ชนิดที่สามารถพบเจอได้ทั่วไปก็คือ เดกซาเมธาโซน และเพรดนิโซโลน

ประโยชน์ของสเตียรอยด์

ประโยชน์ของสเตียรอยด์มีมากมาย จนขนาดที่ทางการแพทย์ให้การยอมรับว่าเป็นทางเลือกที่ดีในเรื่องของการรักษาที่เห็นผล แต่ถึงแม้คุณสมบัติของสเตียรอยด์จะมีผลต่อการรักษาที่ดีจนแพทย์ผ้เชี่ยวชาญมักจะเลือกนำมาเป็นตัวเลือกในการรักษาให้คนไข้ขนาดไหน มักจะเป็นตัวเลือกที่ดีขนาดไหน แต่อย่าลืมว่าเตียรอยด์นั้นก็มีทั้งคุณอนันต์ และโทษมหันต์ เพราะฉะนั้นทางการแพทย์จึงมักจะเลือกใช้สเตียรอยด์เป็นลำดับท้ายๆ ในกรณีที่ไม่มียาที่รักษาอาการของโรคนั้นแล้ว หรืออาจจะเป็นการใช้เพื่อการรักษาในเหตุที่มันฉุกเฉิน เพื่อเป็นการลดอาการเจ็บปวดที่รวดเร็ว เช่น ใช้ต้านการอักเสบในโรคปวดข้อรูมาตอยด์ โรคหอบหืด โรคภูมิแพ้ และนอกจากนี้สเตียรอยด์ยังมีฤทธิ์กดภูมิคุ้มกัน จึงเป็นที่มาของตัวยาในการรักษา เพื่อเป็นการลดภูมิคุ้มกันในโรคแพ้ภูมิตนเอง เพื่อไม่ให้โรคลุกลาม เช่น โรคเอสแอลอี (โรคพุ่มพวง), โรคสะเก็ดเงิน โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง เป็นต้น

ผลข้างเคียงของการใช้สเตียรอยด์

ทั้งนี้แล้วหากนำเอาสเตียรอยด์มาใช้รักษาในปริมาณเพียงเล็กน้อย เพื่อเป็นการรักษาเบื้องต้น หรือรักษาแค่ในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ อาจไม่ส่งผลกระทบอะไรรุนแรงมากนัก แต่ถ้าหากนำเอามาใช้ในการรักษาที่เป็นเวลานานเกินไป นอกจากจะไม่ได้ประโยชน์อย่างเต็มที่แล้ว ก็จะทำให้เกิดผลร้ายรุนแรงหลายอย่างตามมา เช่น

  • ติดเชื้อโรค เพราะยากดการทำงานของภูมิคุ้มกันในร่างกาย
  • เป็นเบาหวาน เพราะยาทำให้น้ำตาลในเลือดสูง
  • มีอาการบวมและความดันโลหิตสูง เพราะยาทำให้ขับน้ำลดลง แต่เพิ่มการสะสมไขมันที่หน้า หลังและท้อง
  • กระดูกพรุน เพราะยารบกวนสมดุลการสร้างกระดูก
  • ผิวหนังบางลง เพราะยาทาเสตียรอยด์ ส่งผลให้การสร้างคอลลาเจนใต้ผิวหนังลดลง

อย่างที่บอกว่าถึงแม้สเตียรอยด์จะเป็นสิ่งที่มีความสำคัญต่อร่างกายขนาดไหน แต่ถ้าหากเลือกรับการรักษาแบบชนิด สเตียรอยด์สังเคราะห์ ก็ควรจะต้องศึกษา และหาข้อมูลอย่างละเอียดก่อนทุกครั้ง เพราะการใช้งานที่เกิดขึ้นมานั้น มีบางรายยังมีอาการข้างเคียงเกิดขึ้นมาหลายชนิด ยกตัวอย่างเช่น เป็นผื่นอักเสบรอบปาก ขนขึ้นดกบริเวณที่ใช้สเตียรอยด์ เป็นสิว เห็นเป็นรอยช้ำจ้ำเลือดใต้ผิวหนัง เป็นแผลในทางเดินอาหาร ตาเป็นต้อ เป็นต้น ซึ่งถือว่ามีผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นมาทับซ้อนกันไปมาหลายโรค ซึ่งบางทีอาจอันตรายจนถึงแก่ชีวิตได้ ด้วยเหตุนี้เราจึงควรมีความรู้เกี่ยวกับการใช้ยาทาสเตียรอยด์ เพื่อป้องกันผลข้างเคียงเหล่านี้